تلاشی برای احیای نهاد داوری
نگاهی به مرکز داوری کانون وکلای دادگستری آذربایجان غربی
✅نهاد داوری یکی از قدیمی ترین روش های جایگزین حل و فصل اختلافات است که در حقوق موضوعه فعلی، قانونگذار عملا آن را به رسمیت شناخته است .اما علیرغم وجود قوانین مربوطه به لحاظ عدم آشنایی کافی جامعه امروزی با این نهاد ،استقبال خوبی از آن به عمل نیامده بود؛کانون وکلای دادگستری آذربایجان غربی همگام با سایر کانون ها اقدام شناسایی خلأ موجود در استان نموده و بر آن شد تا با تأسیس مرکز داوری و آموزش و ترویج این نهادبتواند گامی موثر در حل این معضل برداشته باشد ، که با همت پیشکسوتان این عرصه مرکز داوری با تصویب اساسنامه آن توسط هیئت مدیره محترم وقت کانون در تاریخ٩٣/٠٢/٢١ تأسیس گردید .
✅مرکز داوری کانون وکلای دادگستری آذربایجان غربی تنها مرکزی رسیدگی تخصصی به کلیه اختلافات اشخاص در استان می باشد .یکی از ویژگیهای نهاد داوری در مقایسه با رسیدگی قضایی تخصصی بودن رسیدگی است که این مرکز پس از برگزاری دورههای آموزشی داوری لازم به حقوقدانان خصوصا وکلای عضو کانون ، لیست داوران متخصص در هر موضوع را به تفکیک وبر اساس سوابق علمی و عملی تهیه نموده و در اختلافات ارجاعی به این مرکز طرفین داوری آزادانه با توجه به موضوع اختلاف داور خود را از لیست داوران متخصص همان موضوع انتخاب می نمایند.
✅مراجع قضایی نیز از لیست تخصصی داوران این مرکزدر ارجاع اختلاف به داوری استفاده می نماید. با گسترش داوری خصوصاً در مواردی که قانونگذار لزوماً حل اختلاف را از طریق داوری پیش بینی نموده (قانون پیش فروش آپارتمان ) مراجعه اشخاص به مراجع قضایی جهت نصب داور در این استان بیشتر شده و از آنجایی که دادگاه ها شناختی از داوران نداشتند در اکثر مواقع از کارشناسان به عنوان داور استفاده می نمودند که بعضاً بلحاظ عدم آشنایی به مسائل حقوقی واجد مشکلات خاصی بودکه با تعامل و تشریح ساختار و عملکرد این مرکز لیست داوران در اختیار دادگاهها قرار گرفت که خوشبختانه اکنون شاهد نصب داور از داوران این مرکز می باشیم .این امر به نوبه خود علاوه بر اینکه موجب دسترسی اشخاص به داوران متخصص گردیده اعتماد عمومی به کانون وکلا را نیز افزایش داده است.
تعداد داوران این مرکز اکنون به بیش از ۴۰ نفررسیده که علاوه بر داشتن حداقل ۵ سال سابقه وکالت و تخصص لازم در یکی از موضوعات معنونه ،می بایست فاقد سابقه محکومیت انتظامی بوده و از حسن شهرت نیز برخوردار باشندکه این شاخص ها سبب گردیده این مرکز به عنوان یکی از معتبرترین و قابل اعتماد ترین مراکز داوری در استان تبدیل شود.
اقدامات و عملکرد
آموزش و ترویج داوری یکی از اقدامات مهم و موثر این مرکز می باشد .هرچند داوری نهادی باسابقه در کشور ما محسوب میگردد اما متاسفانه آموزشهای لازم به علاقمندان و حقوقدانان در دانشگاهها و مراکز آموزشی ارائه نشده و مرجع و مرکزی برای آموزش داوری در استان نیز وجود نداشته لذااین مرکز در این راستا یکی از اهداف اولیه و مهم خود را از زمان تاسیس ،اموزش و ترویج داوری قرار داده و مرتبا به صورت سالانه دوره های آموزش داوری را با دعوت از اساتید مجرب از جمله جناب آقای دکتر مرتضی شهبازی نیا -سرکار خانم دکتر لعیا جنیدی -سرکار خانم دکتر میترا ضرابی و جناب آقای دکتر مصطفی السان و سایر اساتید محترم برگزار که با حضور و استقبال بینظیری همراه بوده است شاید بتوان این مرکز را به عنوان پیشرو ترین مرکز آموزش و ترویج داوری در منطقه نام نهاد.
# اقدامات عملی در راستای ارتقاء داوری تخصصی بصورت گسترده در این مرکز انجام گرفته است. انعقاد تفاهمنامه با سازمان نظام مهندسی معدن استان جهت آموزش و ترویج داوری و همکاری جهت تاسیس اتاق داوری سازمان یکی دیگر از اقدامات این مرکز است .سازمان نظام مهندسی معدن یکی از سازمانهای تخصصی بوده که با توجه به کثرت اعضای آن و وجود معادن زیاد در استان لاجرم اختلافات عدیده ای مابین اعضا با صاحبان معادن در امور اکتشاف و بهره برداری و استخراج حادث می گردید که طی تفاهمنامه منعقده این مرکز اقدام به برگزاری دوره آموزشی اختصاصی نموده که نهایتاً با تاسیس اتاق داوری در آن سازمان داوران این مرکز حضور فعال و نقش پر رنگی در آن ایفا می نمایند.
تلاش برای تعامل بیشتر با بخش خصوصی از دیگر رویکرد های این مرکز است. نهادینه کردن داوری مستلزم طی مسیر طولانی و تعامل بیشتر با شرکتها و صاحبان صنایع میباشد که در این راستا اقدام به مکاتبه با سازمانها و شرکتهای مختلف و معرفی مرکز نموده و اکنون شاهد افزایش مراجعات به این مرکز میباشیم بطوریکه در یک سال و نیم اخیر تعداد پرونده های ثبت شده در دبیر خانه به حدود ٣۵ مورد رسیده است البته به این موارد باید به بیش از ١٠٠ مورد ارجاعی دیگر از ناحیه دادگستری به داوران این مرکز نیز اشاره کنیم که نتیجه تعامل و شناساندن این مرکز بوده است.
تعامل و همکاری سازنده ای با معاونت محترم پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان و مراکز داوری رسمی و قانونی در جهت ساماندهی نهاد داوری و تشکیل کانون داوری استان صورت گرفته است. نبود سیستم نظارتی نسبت به عملکرد موسسات داوری بعضاً زمینه ساز سوء استفادهشده وسبب سلب اعتماد مردم نسبت به داوری و روی گرداندن از آن میشد که با تلاشهای فراوان صورت گرفته ،این مرکز بعنوان یکی از اعضادر حال تشکیل کانون داوری استان جهت ساماندهی و نظارت بر عملکرد موسسات داوری میباشیم . این یادداشت شمه ای از تلاش و کوشش مرکز داوری کانون وکلای دادگستری گستری آذربایجان غربی در جهت احیای نهاد داوری در استان بوده است.
امید است با تصویب هر چه سریعتر لایحه جامع داوری گام موثری در تببین و تثبیت و ارتقاء این نهاد قدیمی و افزایش سطح کیفی خدمات داوری در کل کشور باشیم.